1Antakya'daki kilisede peygamberler ve öğretmenler vardı: Barnaba, Niger denilen Şimon, Kireneli Lukius, bölge kralı Hirodes'le birlikte büyümüş olan Menahem ve Saul.2Bunlar Rab'be tapınıp oruç tutarlarken Kutsal Ruh kendilerine şöyle dedi: ‹‹Barnaba'yla Saul'u, kendilerini çağırmış olduğum görev için bana ayırın.››3Böylece oruç tutup dua ettikten sonra, Barnaba'yla Saul'un üzerine ellerini koyup onları yolcu ettiler.
Kıbrıs'ta
4Kutsal Ruh'un buyruğuyla yola çıkan Barnaba'yla Saul, Selefkiye'ye gittiler, oradan da gemiyle Kıbrıs'a geçtiler.5Salamis'e varınca Yahudiler'in havralarında Tanrı'nın sözünü duyurmaya başladılar. Yuhanna'yı da yardımcı olarak yanlarına almışlardı.6Adayı baştan başa geçerek Baf'a geldiler. Orada büyücü ve sahte peygamber Baryeşu adında bir Yahudi'yle karşılaştılar.7-8Baryeşu, Vali Sergius Pavlus'a yakın biriydi. Akıllı bir kişi olan vali, Barnaba'yla Saul'u çağırtıp Tanrı'nın sözünü dinlemek istedi. Ne var ki Baryeşu -büyücü anlamına gelen öbür adıyla Elimas- onlara karşı koyarak valiyi iman etmekten caydırmaya çalıştı.9-10Ama Kutsal Ruh'la dolan Saul, yani Pavlus, gözlerini Elimas'a dikerek, ‹‹Ey İblis'in oğlu!›› dedi. ‹‹Yüreğin her türlü hile ve sahtekârlıkla dolu; doğru olan her şeyin düşmanısın. Rab'bin düz yollarını çarpıtmaktan vazgeçmeyecek misin?11İşte şimdi Rab'bin eli sana karşı kalktı. Kör olacaksın, bir süre gün ışığını göremeyeceksin.›› O anda adamın üzerine bir sis, bir karanlık çöktü. Dört dönerek, elinden tutup kendisine yol gösterecek birilerini aramaya başladı.12Olanları gören vali, Rab'le ilgili öğretiyi hayranlıkla karşıladı ve iman etti.
Pisidya Sınırındaki Antakya'da
13Pavlus'la beraberindekiler Baf'tan denize açılıp Pamfilya bölgesinin Perge Kenti'ne gittiler. Yuhanna ise onları bırakıp Yeruşalim'e döndü.14Onlar Perge'den yollarına devam ederek Pisidya sınırındaki Antakya'ya geçtiler. Şabat Günü havraya girip oturdular.15Kutsal Yasa ve peygamberlerin yazıları okunduktan sonra, havranın yöneticileri onlara, ‹‹Kardeşler, halka verecek bir öğüdünüz varsa buyurun, konuşun›› diye haber yolladılar.16Pavlus ayağa kalktı, eliyle bir işaret yaparak, ‹‹Ey İsrailliler ve Tanrı'dan korkan yabancılar, dinleyin›› dedi.17-18‹‹Bu halkın, yani İsrail'in Tanrısı, bizim atalarımızı seçti ve Mısır'da gurbette yaşadıkları süre içinde onları büyük bir ulus yaptı. Sonra güçlü eliyle onları oradan çıkardı, çölde yaklaşık kırk yıl onlara katlandı.19-20Kenan ülkesinde yenilgiye uğrattığı yedi ulusun topraklarını İsrail halkına miras olarak verdi. Bütün bunlar aşağı yukarı dört yüz elli yıl sürdü. ‹‹Sonra Tanrı, Peygamber Samuel'in zamanına kadar onlar için hakimler yetiştirdi.21Halk bir kral isteyince, Tanrı onlar için Benyamin oymağından Kiş oğlu Saul'u yetiştirdi. Saul kırk yıl krallık yaptı.22Tanrı, onu tahttan indirdikten sonra onlara kral olarak Davut'u başa geçirdi. Onunla ilgili şu tanıklıkta bulundu: ‹İşay oğlu Davut'u gönlüme uygun bir adam olarak gördüm, o her istediğimi yapar.›23Tanrı, verdiği sözü tutarak bu adamın soyundan İsrail'e bir Kurtarıcı, İsa'yı gönderdi.24İsa'nın gelişinden önce Yahya, bütün İsrail halkını, tövbe edip vaftiz olmaya çağırdı.25Yahya görevini tamamlarken şöyle diyordu: ‹Beni kim sanıyorsunuz? Ben Mesih değilim. Ama O benden sonra geliyor. Ben O'nun ayağındaki çarığın bağını çözmeye bile layık değilim.›26‹‹Kardeşler, İbrahim'in soyundan gelenler ve Tanrı'dan korkan yabancılar, bu kurtuluş bildirisi bize gönderildi.27Çünkü Yeruşalim'de yaşayanlar ve onların yöneticileri İsa'yı reddettiler. O'nu mahkûm etmekle her Şabat Günü okunan peygamberlerin sözlerini yerine getirmiş oldular.28O'nda ölüm cezasını gerektiren herhangi bir suç bulamadıkları halde, Pilatus'tan O'nun idamını istediler.29O'nunla ilgili yazılanların hepsini yerine getirdikten sonra O'nu çarmıhtan indirip mezara koydular.30Ama Tanrı O'nu ölümden diriltti.31İsa, daha önce kendisiyle birlikte Celile'den Yeruşalim'e gelenlere günlerce göründü. Bu kişiler şimdi halka O'nun tanıklığını yapıyor.32-33‹‹Biz de size Müjde'yi duyuruyoruz: Tanrı İsa'yı diriltmekle, atalarımıza verdiği sözü, onların çocukları olan bizler için yerine getirmiştir. İkinci Mezmur'da da yazıldığı gibi: ‹Sen benim Oğlum'sun, Bugün ben sana Baba oldum.›34‹‹Tanrı, O'nu asla çürümemek üzere ölümden dirilttiğini şu sözlerle belirtmiştir: ‹Size, Davut'a söz verdiğim Kutsal ve güvenilir nimetleri vereceğim.›35‹‹Bunun için başka bir yerde de şöyle der: ‹Kutsalının çürümesine izin vermeyeceksin.›36‹‹Davut, kendi kuşağında Tanrı'nın amacı uyarınca hizmet ettikten sonra gözlerini yaşama kapadı, ataları gibi gömüldü ve bedeni çürüyüp gitti.37Oysa Tanrı'nın dirilttiği Kişi'nin bedeni çürümedi.38-39Dolayısıyla kardeşler, şunu bilin ki, günahların bu Kişi aracılığıyla bağışlanacağı size duyurulmuş bulunuyor. Şöyle ki, iman eden herkes, Musa'nın Yasası'yla aklanamadığınız her suçtan O'nun aracılığıyla aklanır.40-41Dikkat edin, peygamberlerin sözünü ettiği şu durum sizin başınıza gelmesin: ‹Bakın, siz alay edenler, Şaşkına dönüp yok olun! Sizin gününüzde bir iş yapıyorum, Öyle bir iş ki, biri size anlatsa inanmazsınız.› ››42Pavlus'la Barnaba havradan çıkarken halk onları, bir sonraki Şabat Günü aynı konular üzerinde konuşmaya çağırdı.43Havradaki topluluk dağılınca, Yahudiler ve Yahudiliğe dönüp Tanrı'ya tapan yabancılardan birçoğu onların ardından gitti. Pavlus'la Barnaba onlarla konuşarak onları devamlı Tanrı'nın lütfunda yaşamaya özendirdiler.44Ertesi Şabat Günü kent halkının hemen hemen tümü Rab'bin sözünü dinlemek için toplanmıştı.45Kalabalığı gören Yahudiler büyük bir kıskançlık içinde, küfürlerle Pavlus'un söylediklerine karşı çıktılar.46Pavlus'la Barnaba ise cesaretle karşılık verdiler: ‹‹Tanrı'nın sözünü ilk önce size bildirmemiz gerekiyordu. Siz onu reddettiğinize ve kendinizi sonsuz yaşama layık görmediğinize göre, biz şimdi öteki uluslara gidiyoruz.47Çünkü Rab bize şöyle buyurmuştur: ‹Yeryüzünün dört bucağına kurtuluş götürmen için Seni uluslara ışık yaptım.› ››48Öteki uluslardan olanlar bunu işitince sevindiler ve Rab'bin sözünü yücelttiler. Sonsuz yaşam için belirlenmiş olanların hepsi iman etti.49Böylece Rab'bin sözü bütün yörede yayıldı.50Ne var ki Yahudiler, Tanrı'ya tapan saygın kadınlarla kentin ileri gelen erkeklerini kışkırttılar, Pavlus'la Barnaba'ya karşı bir baskı hareketi başlatıp onları bölge sınırlarının dışına attılar.51Bunun üzerine Pavlus'la Barnaba, onlara bir uyarı olsun diye ayaklarının tozunu silkerek Konya'ya gittiler.52Öğrenciler ise sevinç ve Kutsal Ruh'la doluydu.
Elçilerin İşleri 13
English Standard Version
Barnabas and Saul Sent Off
1Now there were in the church at Antioch prophets and teachers, Barnabas, Simeon who was called Niger,[1] Lucius of Cyrene, Manaen a lifelong friend of Herod the tetrarch, and Saul. (Luk 3:1; Elç 11:22; Elç 11:27; Elç 15:32; Elç 19:6; Elç 21:9; Rom 12:6; 1 Ko 12:28)2While they were worshiping the Lord and fasting, the Holy Spirit said, “Set apart for me Barnabas and Saul for the work to which I have called them.” (Elç 8:29; Elç 9:15; Elç 20:28; Rom 1:1; Gal 1:15)3Then after fasting and praying they laid their hands on them and sent them off. (Elç 6:6; Elç 14:26)
Barnabas and Saul on Cyprus
4So, being sent out by the Holy Spirit, they went down to Seleucia, and from there they sailed to Cyprus. (Elç 13:2; Elç 16:6)5When they arrived at Salamis, they proclaimed the word of God in the synagogues of the Jews. And they had John to assist them. (Mar 6:2; Elç 9:20; Elç 12:12; Elç 13:14; Elç 13:46; Elç 14:1; Elç 17:1; Elç 17:10; Elç 17:17; Elç 18:4; Elç 18:19; Elç 19:8; Elç 19:22)6When they had gone through the whole island as far as Paphos, they came upon a certain magician, a Jewish false prophet named Bar-Jesus. (Mat 7:15; Elç 8:9; Elç 8:11)7He was with the proconsul, Sergius Paulus, a man of intelligence, who summoned Barnabas and Saul and sought to hear the word of God. (Elç 13:8; Elç 13:12; Elç 18:12; Elç 19:38)8But Elymas the magician (for that is the meaning of his name) opposed them, seeking to turn the proconsul away from the faith. (Çık 7:11; Elç 13:6; Elç 13:7; Elç 13:12; 2 Ti 3:8)9But Saul, who was also called Paul, filled with the Holy Spirit, looked intently at him (Elç 4:8)10and said, “You son of the devil, you enemy of all righteousness, full of all deceit and villainy, will you not stop making crooked the straight paths of the Lord? (Hoş 14:9; Mik 3:9; Mat 13:38; Elç 18:14; Elç 18:25; 2 Pe 2:15)11And now, behold, the hand of the Lord is upon you, and you will be blind and unable to see the sun for a time.” Immediately mist and darkness fell upon him, and he went about seeking people to lead him by the hand. (Çık 9:3; 1 Sa 5:6; 1 Sa 5:11; Mez 32:4; Elç 9:8; Elç 11:21; Elç 22:11; İbr 10:31; 1 Pe 5:6)12Then the proconsul believed, when he saw what had occurred, for he was astonished at the teaching of the Lord. (Elç 13:49; Elç 15:35)
Paul and Barnabas at Antioch in Pisidia
13Now Paul and his companions set sail from Paphos and came to Perga in Pamphylia. And John left them and returned to Jerusalem, (Elç 12:12; Elç 13:5)14but they went on from Perga and came to Antioch in Pisidia. And on the Sabbath day they went into the synagogue and sat down. (Elç 13:5; Elç 13:42; Elç 13:44; Elç 16:13; Elç 17:2; Elç 18:4)15After the reading from the Law and the Prophets, the rulers of the synagogue sent a message to them, saying, “Brothers, if you have any word of encouragement for the people, say it.” (Mar 5:22; Luk 16:16; Elç 15:21; İbr 13:22)16So Paul stood up, and motioning with his hand said: “Men of Israel and you who fear God, listen. (Elç 10:2; Elç 10:22; Elç 12:17; Elç 13:26)17The God of this people Israel chose our fathers and made the people great during their stay in the land of Egypt, and with uplifted arm he led them out of it. (Çık 1:1; Çık 1:7; Çık 1:12; Çık 6:6; Çık 13:14; Çık 13:16; Say 24:7; Yas 7:6; Mez 105:23; Mat 15:31; Elç 7:17)18And for about forty years he put up with[2] them in the wilderness. (Yas 9:5; Elç 7:36)19And after destroying seven nations in the land of Canaan, he gave them their land as an inheritance. (Yas 7:1; Yşu 14:1; Yşu 19:51; Mez 78:55; Mez 136:21; Elç 7:45)20All this took about 450 years. And after that he gave them judges until Samuel the prophet. (Hak 2:16; Hak 3:9; Elç 3:24)21Then they asked for a king, and God gave them Saul the son of Kish, a man of the tribe of Benjamin, for forty years. (1 Sa 8:5; 1 Sa 9:1; 1 Sa 10:1)22And when he had removed him, he raised up David to be their king, of whom he testified and said, ‘I have found in David the son of Jesse a man after my heart, who will do all my will.’ (1 Sa 13:14; 1 Sa 15:23; 1 Sa 15:26; 1 Sa 15:28; 1 Sa 16:1; 1 Sa 16:13; 2 Sa 2:4; 2 Sa 5:3; Mez 89:20; Hoş 13:11; Elç 7:46; Elç 13:36)23Of this man’s offspring God has brought to Israel a Savior, Jesus, as he promised. (Mez 132:11; Mat 1:1; Luk 2:11; Elç 13:32)24Before his coming, John had proclaimed a baptism of repentance to all the people of Israel. (Mat 3:1; Mat 3:11; Mar 1:4; Luk 3:3; Elç 1:22; Elç 2:38; Elç 19:4)25And as John was finishing his course, he said, ‘What do you suppose that I am? I am not he. No, but behold, after me one is coming, the sandals of whose feet I am not worthy to untie.’ (Mat 3:11; Mar 1:7; Luk 3:16; Yu 1:20; Yu 1:27)26“Brothers, sons of the family of Abraham, and those among you who fear God, to us has been sent the message of this salvation. (Elç 4:12; Elç 5:20; Elç 10:36; Elç 13:16; Ef 1:13)27For those who live in Jerusalem and their rulers, because they did not recognize him nor understand the utterances of the prophets, which are read every Sabbath, fulfilled them by condemning him. (Luk 24:20; Luk 24:26; Luk 24:44; Elç 3:17; Elç 13:15; Elç 15:21; 2 Ko 3:14)28And though they found in him no guilt worthy of death, they asked Pilate to have him executed. (Mar 14:55; Luk 23:22; Luk 23:23; Elç 2:23; Elç 3:14)29And when they had carried out all that was written of him, they took him down from the tree and laid him in a tomb. (Mat 27:59; Mar 15:46; Luk 18:31; Luk 23:53; Luk 24:44; Yu 19:28; Yu 19:30; Yu 19:36; Yu 19:38; Yu 19:41; Elç 5:30)30But God raised him from the dead, (Elç 2:24)31and for many days he appeared to those who had come up with him from Galilee to Jerusalem, who are now his witnesses to the people. (Mar 15:41; Luk 24:48; Elç 1:3; Elç 1:8; Elç 1:11; Elç 2:7)32And we bring you the good news that what God promised to the fathers, (Elç 26:6; Rom 4:13; Rom 9:4; Rom 15:8; Gal 3:16)33this he has fulfilled to us their children by raising Jesus, as also it is written in the second Psalm, “‘You are my Son, today I have begotten you.’ (Mez 2:7; Luk 1:69; Elç 13:23; İbr 1:5; İbr 5:5)34And as for the fact that he raised him from the dead, no more to return to corruption, he has spoken in this way, “‘I will give you the holy and sure blessings of David.’ (Yşa 55:3; Elç 13:35; Rom 6:9; İbr 9:25)35Therefore he says also in another psalm, “‘You will not let your Holy One see corruption.’ (Mez 16:10; Elç 2:27)36For David, after he had served the purpose of God in his own generation, fell asleep and was laid with his fathers and saw corruption, (Hak 2:10; 2 Sa 7:12; 1 Kr 2:10; Elç 2:29; Elç 13:22; Elç 20:27)37but he whom God raised up did not see corruption. (Elç 13:30)38Let it be known to you therefore, brothers, that through this man forgiveness of sins is proclaimed to you, (Luk 24:47; Elç 5:31; 1 Yu 2:12)39and by him everyone who believes is freed[3] from everything from which you could not be freed by the law of Moses. (Elç 10:43; Rom 2:13; Rom 3:20; Rom 3:28; Rom 8:3; Gal 2:16; Gal 3:11; Ef 2:9; 2 Ti 1:9; Tit 3:5; İbr 7:19)40Beware, therefore, lest what is said in the Prophets should come about:41“‘Look, you scoffers, be astounded and perish; for I am doing a work in your days, a work that you will not believe, even if one tells it to you.’” (Yşa 29:14; Hab 1:5)42As they went out, the people begged that these things might be told them the next Sabbath.43And after the meeting of the synagogue broke up, many Jews and devout converts to Judaism followed Paul and Barnabas, who, as they spoke with them, urged them to continue in the grace of God. (Mat 23:15; Elç 2:11; Elç 6:5; Elç 11:23; Elç 13:50; Elç 16:14; Elç 17:4; Elç 17:17; Yah 1:4; Yah 1:21)44The next Sabbath almost the whole city gathered to hear the word of the Lord.45But when the Jews[4] saw the crowds, they were filled with jealousy and began to contradict what was spoken by Paul, reviling him. (Elç 5:17; Elç 18:6; Elç 19:9; Elç 26:11; 1 Se 2:16; 1 Ti 1:20)46And Paul and Barnabas spoke out boldly, saying, “It was necessary that the word of God be spoken first to you. Since you thrust it aside and judge yourselves unworthy of eternal life, behold, we are turning to the Gentiles. (Mat 21:43; Mat 22:8; Elç 3:26; Elç 9:15; Elç 13:5; Elç 13:14; Elç 18:6; Elç 22:21; Elç 26:17; Elç 26:20; Elç 28:28)47For so the Lord has commanded us, saying, “‘I have made you a light for the Gentiles, that you may bring salvation to the ends of the earth.’” (Yşa 42:6; Yşa 45:22; Yşa 49:6; Luk 2:32; Elç 1:8; Elç 11:18; Elç 13:26)48And when the Gentiles heard this, they began rejoicing and glorifying the word of the Lord, and as many as were appointed to eternal life believed. (2 Se 1:12)49And the word of the Lord was spreading throughout the whole region.50But the Jews incited the devout women of high standing and the leading men of the city, stirred up persecution against Paul and Barnabas, and drove them out of their district. (Elç 14:2; Elç 14:19; Elç 17:5; Elç 17:12; Elç 17:13; Elç 18:12; Elç 20:3; Elç 20:19; Elç 21:27; 1 Se 2:15; 2 Ti 3:11)51But they shook off the dust from their feet against them and went to Iconium. (Mat 10:14; Mar 6:11; Luk 9:5; Elç 18:6)52And the disciples were filled with joy and with the Holy Spirit. (Mat 5:12; Yu 16:22; Elç 2:4; 1 Se 1:6)