Proverbs 25 | New International Version

New International Version

1 These are more proverbs of Solomon, compiled by the men of Hezekiah king of Judah: 2 It is the glory of God to conceal a matter; to search out a matter is the glory of kings. 3 As the heavens are high and the earth is deep, so the hearts of kings are unsearchable. 4 Remove the dross from the silver, and a silversmith can produce a vessel; 5 remove wicked officials from the king’s presence, and his throne will be established through righteousness. 6 Do not exalt yourself in the king’s presence, and do not claim a place among his great men; 7 it is better for him to say to you, ‘Come up here,’ than for him to humiliate you before his nobles. What you have seen with your eyes 8 do not bring^[1] hastily to court, for what will you do in the end if your neighbour puts you to shame? 9 If you take your neighbour to court, do not betray another’s confidence, 10 or the one who hears it may shame you and the charge against you will stand. 11 Like apples^[2] of gold in settings of silver is a ruling rightly given. 12 Like an earring of gold or an ornament of fine gold is the rebuke of a wise judge to a listening ear. 13 Like a snow-cooled drink at harvest time is a trustworthy messenger to the one who sends him; he refreshes the spirit of his master. 14 Like clouds and wind without rain is one who boasts of gifts never given. 15 Through patience a ruler can be persuaded, and a gentle tongue can break a bone. 16 If you find honey, eat just enough – too much of it, and you will vomit. 17 Seldom set foot in your neighbour’s house – too much of you, and they will hate you. 18 Like a club or a sword or a sharp arrow is one who gives false testimony against a neighbour. 19 Like a broken tooth or a lame foot is reliance on the unfaithful in a time of trouble. 20 Like one who takes away a garment on a cold day, or like vinegar poured on a wound, is one who sings songs to a heavy heart. 21 If your enemy is hungry, give him food to eat; if he is thirsty, give him water to drink. 22 In doing this, you will heap burning coals on his head, and the Lord will reward you. 23 Like a north wind that brings unexpected rain is a sly tongue – which provokes a horrified look. 24 Better to live on a corner of the roof than share a house with a quarrelsome wife. 25 Like cold water to a weary soul is good news from a distant land. 26 Like a muddied spring or a polluted well are the righteous who give way to the wicked. 27 It is not good to eat too much honey, nor is it honourable to search out matters that are too deep. 28 Like a city whose walls are broken through is a person who lacks self-control.

کتاب مقدس، ترجمۀ معاصر

1 مثلهای ديگری از سليمان كه مردان حزقيا، پادشاه يهودا، آنها را به رشتهٔ تحرير درآوردند: 2 عظمت خدا در پوشاندن اسرارش میباشد، اما عظمت پادشاه در پی بردن به عمق مسايل. 3 پی بردن به افكار پادشاهان مانند دست يافتن به آسمان و عمق زمين، غيرممكن است. 4 ناخالصیها را از نقره جدا كن تا زرگر بتواند از آن ظرفی بسازد. 5 اطرافيان بدكار پادشاه را از او دور كن تا تخت او به عدالت پايدار بماند. 6 وقتی به حضور پادشاه میروی خود را آدم بزرگی ندان و در جای بزرگان نايست، 7 چون بهتر است به تو گفته شود: «بالاتر بنشين»، از اينكه تو را در برابر چشمان بزرگان در جای پایینتر بنشانند. 8 وقتی با همسايهات اختلاف داری با شتاب به دادگاه نرو، زيرا اگر در آخر ثابت شود كه حق با وی بوده است، تو چه خواهی كرد؟ 9 وقتی با همسايهات دعوا میكنی رازی را كه از ديگری شنيدهای فاش نكن، 10 زيرا ديگر كسی به تو اطمينان نخواهد كرد و تو بدنام خواهی شد. 11 سخنی كه بجا گفته شود مانند نگينهای طلاست كه در ظرف نقرهای نشانده باشند. 12 نصيحت شخص دانا برای گوش شنوا مانند حلقه طلا و جواهر، با ارزش است. 13 خدمتگزار امين همچون آب خنک در گرمای تابستان، جان اربابش را تازه میكند. 14 كسی كه دم از بخشندگی خود میزند، ولی چيزی به كسی نمیبخشد مانند ابر و بادی است كه باران نمیدهد. 15 شخص صبور میتواند حتی حاكم را متقاعد كند و زبان نرم میتواند هر مقاومت سختی را در هم بشكند. 16 اگر به عسل دست يافتی زياد از حد نخور، زيرا ممكن است دلت به هم بخورد و استفراغ كنی. 17 به خانهٔ همسايهات زياد از حد نرو، مبادا از تو سير و متنفر شود. 18 شهادت دروغ مثل تبر و شمشير و تير تيز صدمه میزند. 19 اعتماد كردن به آدم خائن در زمان تنگی مانند جويدن غذا با دندان لق و دويدن با پای شكسته است. 20 آواز خواندن برای آدم غصهدار مثل درآوردن لباس او در هوای سرد و پاشيدن نمک روی زخم اوست. 21 اگر دشمن تو گرسنه است به او غذا بده و اگر تشنه است او را آب بنوشان. 22 اين عمل تو او را شرمنده میسازد و خداوند به تو پاداش خواهد داد. 23 همانطور كه باد شمال باران میآورد، همچنان بدگويی، خشم و عصبانيت به بار میآورد. 24 سكونت در گوشهٔ پشت بام بهتر است از زندگی كردن با زن غرغرو در يک خانه. 25 خبر خوشی كه از ديار دور میرسد، همچون آب خنكی است كه به كام تشنه لب میرسد. 26 سازش آدم درستكار با آدم بدكار، مانند آلوده كردن منبع آب و گلآلود ساختن چشمه است. 27 همانطور كه زيادهروی در خوردن عسل مضر است، طلبيدن تعريف و تمجيد از مردم نيز ناپسند است. 28 كسی كه بر نفس خويش تسلط ندارد، مثل شهری بیحصار است.