Proverbs 22 | New International Version

New International Version

1 A good name is more desirable than great riches; to be esteemed is better than silver or gold. 2 Rich and poor have this in common: The Lord is the Maker of them all. 3 The prudent see danger and take refuge, but the simple keep going and pay the penalty. 4 Humility is the fear of the Lord; its wages are riches and honour and life. 5 In the paths of the wicked are snares and pitfalls, but those who would preserve their life stay far from them. 6 Start children off on the way they should go, and even when they are old they will not turn from it. 7 The rich rule over the poor, and the borrower is slave to the lender. 8 Whoever sows injustice reaps calamity, and the rod they wield in fury will be broken. 9 The generous will themselves be blessed, for they share their food with the poor. 10 Drive out the mocker, and out goes strife; quarrels and insults are ended. 11 One who loves a pure heart and who speaks with grace will have the king for a friend. 12 The eyes of the Lord keep watch over knowledge, but he frustrates the words of the unfaithful. 13 The sluggard says, ‘There’s a lion outside! I’ll be killed in the public square!’ 14 The mouth of an adulterous woman is a deep pit; a man who is under the Lord’s wrath falls into it. 15 Folly is bound up in the heart of a child, but the rod of discipline will drive it far away. 16 One who oppresses the poor to increase his wealth and one who gives gifts to the rich – both come to poverty.

Saying 1

17 Pay attention and turn your ear to the sayings of the wise; apply your heart to what I teach, 18 for it is pleasing when you keep them in your heart and have all of them ready on your lips. 19 So that your trust may be in the Lord, I teach you today, even you. 20 Have I not written thirty sayings for you, sayings of counsel and knowledge, 21 teaching you to be honest and to speak the truth, so that you bring back truthful reports to those you serve?

Saying 2

22 Do not exploit the poor because they are poor and do not crush the needy in court, 23 for the Lord will take up their case and will exact life for life.

Saying 3

24 Do not make friends with a hot-tempered person, do not associate with one easily angered, 25 or you may learn their ways and get yourself ensnared.

Saying 4

26 Do not be one who shakes hands in pledge or puts up security for debts; 27 if you lack the means to pay, your very bed will be snatched from under you. 28 Do not move an ancient boundary stone set up by your ancestors.

Saying 5 Saying 6

29 Do you see someone skilled in their work? They will serve before kings; they will not serve before officials of low rank.

کتاب مقدس، ترجمۀ معاصر

1 نيكنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبيت گرانبهاتر از طلا و نقره. 2 دارا و ندار يک وجه مشترک دارند: هر دو آنها را خداوند آفريده است. 3 شخص زيرک خطر را پيشبينی میكند و از آن اجتناب مینمايد ولی آدم جاهل به سوی آن میرود و خود را گرفتار میسازد. 4 ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است. 5 راه اشخاص بدكار از خارها و دامها پوشيده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری كن. 6 بچه را در راهی كه بايد برود تربيت كن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد. 7 فقير اسير ثروتمند است و قرض گيرنده غلام قرض دهنده. 8 هر كه ظلم بكارد مصيبت درو خواهد كرد و قدرتش در هم خواهد شكست. 9 شخص سخاوتمندی كه غذای خود را با فقرا تقسيم میكند، بركت خواهد يافت. 10 مسخره كننده را بيرون بينداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه يابد. 11 اگر كسی پاكی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشين باشد، حتی پادشاه نيز دوست او خواهد شد. 12 خداوند آدمهای درستكار را محفوظ نگه میدارد، اما نقشههای بدكاران را باطل میكند. 13 آدم تنبل در خانه میماند و میگويد: «اگر بيرون بروم شير مرا میخورد.» 14 سخنان زن بدكار مانند يک دام خطرناک است و هر كه مورد غضب خداوند باشد در آن میافتد. 15 حماقت در وجود بچه نهفته است، ولی تنبيه آن را از او بيرون میكند. 16 آنكه به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم كند و به ثروتمندان هديه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

گفتار حكيمانه

17 به اين سخنان مردان حكيم كه به تو ياد میدهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پيروی كن؛ 18 زيرا حفظ كردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، كار پسنديدهای است. 19 اين سخنان را امروز به تو تعليم میدهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد. 20 اين كلمات گزيده را كه مملو از حكمت و اندرز است، برای تو نوشتهام 21 تا حقيقت را آنچنان كه هست به تو ياد دهم و تو نيز آن را به كسانی كه از تو سؤال میكنند، بياموزی. 22 اشخاص فقير را كه حامی ندارند، استثمار نكن و حق بيچارگان را در دادگاه پايمال ننما؛ 23 زيرا خداوند به داد ايشان خواهد رسيد و كسانی را كه به ايشان ظلم كردهاند به سزای اعمالشان خواهد رسانيد. 24 با اشخاص تندخو كه زود عصبانی میشوند معاشرت نكن، 25 مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه كنی. 26 ضامن ديگری نشو و تعهد نكن كه او قرض خود را پس خواهد داد، 27 زيرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زيرت بيرون میكشد. 28 سرحد ملک خود را كه اجدادت از قديم آن را تعيين كردهاند، به نفع خود تغيير نده. 29 اگر كسی در كار خود ماهر باشد، بدان كه جزو افراد گمنام نخواهد بود، بلكه به دربار پادشاهان راه خواهد يافت.