1Bir önderle yemeğe oturduğunda Önüne konulana dikkat et.2İştahına yenilecek olursan, Daya bıçağı kendi boğazına.3Onun lezzetli yemeklerini çekmesin canın, Böyle yemeğin ardında hile olabilir.
(7)
4Zengin olmak için didinip durma, Çıkar bunu aklından.5Servet göz açıp kapayana dek yok olur, Kanatlanıp kartal gibi göklere uçar.
(8)
6Cimrinin verdiği yemeği yeme, Lezzetli yemeklerini çekmesin canın.7Çünkü yediğin her şeyin hesabını tutar, ‹‹Ye, iç›› der sana, Ama yüreği senden yana değildir.8Yediğin azıcık yemeği kusarsın, Söylediğin güzel sözler de boşa gider.9Akılsıza öğüt vermeye kalkma, Çünkü senin sözlerindeki sağduyuyu küçümser.
(9) (10)
10Eski sınır taşlarının yerini değiştirme, Öksüzlerin toprağına el sürme.11Çünkü onların Velisi[1] güçlüdür Ve onların davasını sana karşı O yürütür.
(11)
12Uyarıları zihnine işle, Bilgi dolu sözlere kulak ver.13Çocuğunu terbiye etmekten geri kalma, Onu değnekle dövsen de ölmez.14Onu değnekle döversen, Canını ölüler diyarından kurtarırsın.
(12)
15Oğlum, bilge yürekli olursan, Benim yüreğim de sevinir.16Dudakların doğru konuştuğunda Gönlüm de coşar.
(13)
17Günahkârlara imrenmektense, Sürekli RAB korkusunda yaşa.18Böylece bir geleceğin olur Ve umudun boşa çıkmaz.19Oğlum, dinle ve bilge ol, Yüreğini doğru yolda tut.
(14)
20Aşırı şarap içenlerle, Ete düşkün oburlarla arkadaşlık etme.21Çünkü ayyaş ve obur kişi yoksullaşır, Uyuşukluk da insana paçavra giydirir.22Sana yaşam veren babanın sözlerine kulak ver, Yaşlandığı zaman anneni hor görme.
(15) (16)
23Gerçeği satın al ve satma; Bilgeliği, terbiyeyi, aklı da.24Doğru kişinin babası coştukça coşar, Bilgece davranan oğulun babası sevinir.25Annenle baban seninle coşsun, Seni doğuran sevinsin.
(17)
26Oğlum, beni yürekten dinle, Gözünü gittiğim yoldan ayırma.27Çünkü fahişe derin bir çukur, Ahlaksız kadın dar bir kuyudur.28Evet, soyguncu gibi pusuda bekler Ve birçok erkeği yoldan çıkarır.
(18)
29Ah çeken kim? Vah çeken kim? Kimdir çekişip duran? Yakınan kim? Boş yere yaralanan kim? Gözleri kanlı olan kim?30İçmeye oturup kalkamayanlar, Karışık şarapları denemeye gidenlerdir.31Şarabın kızıl rengine, Kadehte ışımasına, Boğazdan aşağı süzülüvermesine bakma.32Sonunda yılan gibi ısırır, Engerek gibi sokar.33Gözlerin garip şeyler görür, Aklından ahlaksızlıklar geçer.34Kendini kâh denizin ortasında, Kâh gemi direğinin tepesinde yatıyor sanırsın.35‹‹Dövdüler beni ama incinmedim, Vurdular ama farketmedim›› dersin, ‹‹Yeniden içmek için ne zaman ayılacağım?››
Özdeyişler 23
New International Version
Saying 7
1When you sit to dine with a ruler, note well what[1] is before you,2and put a knife to your throat if you are given to gluttony.3Do not crave his delicacies, for that food is deceptive.
Saying 8
4Do not wear yourself out to get rich; do not trust your own cleverness.5Cast but a glance at riches, and they are gone, for they will surely sprout wings and fly off to the sky like an eagle.
Saying 9
6Do not eat the food of a stingy host, do not crave his delicacies;7for he is the kind of person who is always thinking about the cost.[2] ‘Eat and drink,’ he says to you, but his heart is not with you.8You will vomit up the little you have eaten and will have wasted your compliments.9Do not speak to fools, for they will scorn your prudent words.
Saying 10 Saying 11
10Do not move an ancient boundary stone or encroach on the fields of the fatherless,11for their Defender is strong; he will take up their case against you.12Apply your heart to instruction and your ears to words of knowledge.
Saying 12 Saying 13
13Do not withhold discipline from a child; if you punish them with the rod, they will not die.14Punish them with the rod and save them from death.
Saying 14
15My son, if your heart is wise, then my heart will be glad indeed;16my inmost being will rejoice when your lips speak what is right.
Saying 15
17Do not let your heart envy sinners, but always be zealous for the fear of the Lord.18There is surely a future hope for you, and your hope will not be cut off.
Saying 16
19Listen, my son, and be wise, and set your heart on the right path:20do not join those who drink too much wine or gorge themselves on meat,21for drunkards and gluttons become poor, and drowsiness clothes them in rags.
Saying 17
22Listen to your father, who gave you life, and do not despise your mother when she is old.23Buy the truth and do not sell it – wisdom, instruction and insight as well.24The father of a righteous child has great joy; a man who fathers a wise son rejoices in him.25May your father and mother rejoice; may she who gave you birth be joyful!
Saying 18
26My son, give me your heart and let your eyes delight in my ways,27for an adulterous woman is a deep pit, and a wayward wife is a narrow well.28Like a bandit she lies in wait and multiplies the unfaithful among men.
Saying 19
29Who has woe? Who has sorrow? Who has strife? Who has complaints? Who has needless bruises? Who has bloodshot eyes?30Those who linger over wine, who go to sample bowls of mixed wine.31Do not gaze at wine when it is red, when it sparkles in the cup, when it goes down smoothly!32In the end it bites like a snake and poisons like a viper.33Your eyes will see strange sights, and your mind will imagine confusing things.34You will be like one sleeping on the high seas, lying on top of the rigging.35‘They hit me,’ you will say, ‘but I’m not hurt! They beat me, but I don’t feel it! When will I wake up so I can find another drink?’