1Bir önderle yemeğe oturduğunda Önüne konulana dikkat et.2İştahına yenilecek olursan, Daya bıçağı kendi boğazına.3Onun lezzetli yemeklerini çekmesin canın, Böyle yemeğin ardında hile olabilir.
(7)
4Zengin olmak için didinip durma, Çıkar bunu aklından.5Servet göz açıp kapayana dek yok olur, Kanatlanıp kartal gibi göklere uçar.
(8)
6Cimrinin verdiği yemeği yeme, Lezzetli yemeklerini çekmesin canın.7Çünkü yediğin her şeyin hesabını tutar, ‹‹Ye, iç›› der sana, Ama yüreği senden yana değildir.8Yediğin azıcık yemeği kusarsın, Söylediğin güzel sözler de boşa gider.9Akılsıza öğüt vermeye kalkma, Çünkü senin sözlerindeki sağduyuyu küçümser.
(9) (10)
10Eski sınır taşlarının yerini değiştirme, Öksüzlerin toprağına el sürme.11Çünkü onların Velisi[1] güçlüdür Ve onların davasını sana karşı O yürütür.
(11)
12Uyarıları zihnine işle, Bilgi dolu sözlere kulak ver.13Çocuğunu terbiye etmekten geri kalma, Onu değnekle dövsen de ölmez.14Onu değnekle döversen, Canını ölüler diyarından kurtarırsın.
(12)
15Oğlum, bilge yürekli olursan, Benim yüreğim de sevinir.16Dudakların doğru konuştuğunda Gönlüm de coşar.
(13)
17Günahkârlara imrenmektense, Sürekli RAB korkusunda yaşa.18Böylece bir geleceğin olur Ve umudun boşa çıkmaz.19Oğlum, dinle ve bilge ol, Yüreğini doğru yolda tut.
(14)
20Aşırı şarap içenlerle, Ete düşkün oburlarla arkadaşlık etme.21Çünkü ayyaş ve obur kişi yoksullaşır, Uyuşukluk da insana paçavra giydirir.22Sana yaşam veren babanın sözlerine kulak ver, Yaşlandığı zaman anneni hor görme.
(15) (16)
23Gerçeği satın al ve satma; Bilgeliği, terbiyeyi, aklı da.24Doğru kişinin babası coştukça coşar, Bilgece davranan oğulun babası sevinir.25Annenle baban seninle coşsun, Seni doğuran sevinsin.
(17)
26Oğlum, beni yürekten dinle, Gözünü gittiğim yoldan ayırma.27Çünkü fahişe derin bir çukur, Ahlaksız kadın dar bir kuyudur.28Evet, soyguncu gibi pusuda bekler Ve birçok erkeği yoldan çıkarır.
(18)
29Ah çeken kim? Vah çeken kim? Kimdir çekişip duran? Yakınan kim? Boş yere yaralanan kim? Gözleri kanlı olan kim?30İçmeye oturup kalkamayanlar, Karışık şarapları denemeye gidenlerdir.31Şarabın kızıl rengine, Kadehte ışımasına, Boğazdan aşağı süzülüvermesine bakma.32Sonunda yılan gibi ısırır, Engerek gibi sokar.33Gözlerin garip şeyler görür, Aklından ahlaksızlıklar geçer.34Kendini kâh denizin ortasında, Kâh gemi direğinin tepesinde yatıyor sanırsın.35‹‹Dövdüler beni ama incinmedim, Vurdular ama farketmedim›› dersin, ‹‹Yeniden içmek için ne zaman ayılacağım?››
Özdeyişler 23
English Standard Version
1When you sit down to eat with a ruler, observe carefully what[1] is before you,2and put a knife to your throat if you are given to appetite.3Do not desire his delicacies, for they are deceptive food. (Özd 23:6)4Do not toil to acquire wealth; be discerning enough to desist. (Özd 3:5; Özd 3:7; Özd 15:27; Özd 26:12; Özd 28:20; Yşa 5:21; Mat 6:19; Rom 12:16; 1 Ti 6:9; İbr 13:5)5When your eyes light on it, it is gone, for suddenly it sprouts wings, flying like an eagle toward heaven. (Özd 27:24)6Do not eat the bread of a man who is stingy;[2] do not desire his delicacies, (Yas 15:9; Mez 141:4; Özd 23:3; Özd 28:22)7for he is like one who is inwardly calculating.[3] “Eat and drink!” he says to you, but his heart is not with you. (Mez 12:2)8You will vomit up the morsels that you have eaten, and waste your pleasant words.9Do not speak in the hearing of a fool, for he will despise the good sense of your words.10Do not move an ancient landmark or enter the fields of the fatherless, (Özd 22:28)11for their Redeemer is strong; he will plead their cause against you. (Çık 6:6; Eyü 19:25; Özd 22:23)12Apply your heart to instruction and your ear to words of knowledge.13Do not withhold discipline from a child; if you strike him with a rod, he will not die. (Özd 13:24; Özd 19:18)14If you strike him with the rod, you will save his soul from Sheol. (1 Ko 5:5)15My son, if your heart is wise, my heart too will be glad. (Özd 23:24; Özd 29:3)16My inmost being[4] will exult when your lips speak what is right. (Mez 7:9; Mez 73:21; Özd 8:6)17Let not your heart envy sinners, but continue in the fear of the Lord all the day. (Mez 37:1; Özd 28:14)18Surely there is a future, and your hope will not be cut off. (Mez 9:18; Özd 24:14; Özd 24:20)19Hear, my son, and be wise, and direct your heart in the way. (Özd 6:6; Özd 9:6)20Be not among drunkards[5] or among gluttonous eaters of meat, (Özd 23:29; Özd 28:7; Yşa 5:11; Yşa 5:22; Mat 24:49; Luk 21:34; Rom 13:13; Ef 5:18)21for the drunkard and the glutton will come to poverty, and slumber will clothe them with rags. (Özd 6:10)22Listen to your father who gave you life, and do not despise your mother when she is old. (Özd 1:8; Özd 30:17)23Buy truth, and do not sell it; buy wisdom, instruction, and understanding. (Özd 4:5; Özd 4:7; Özd 18:15; Mat 13:44)24The father of the righteous will greatly rejoice; he who fathers a wise son will be glad in him. (Özd 23:15; Özd 29:3)25Let your father and mother be glad; let her who bore you rejoice. (Özd 17:25; Özd 23:24)26My son, give me your heart, and let your eyes observe[6] my ways.27For a prostitute is a deep pit; an adulteress[7] is a narrow well. (Mez 55:23; Özd 2:16; Özd 22:14)28She lies in wait like a robber and increases the traitors among mankind. (Özd 7:12; Vai 7:26)29Who has woe? Who has sorrow? Who has strife? Who has complaining? Who has wounds without cause? Who has redness of eyes? (Yar 49:12; Özd 23:20; Özd 23:35)30Those who tarry long over wine; those who go to try mixed wine. (Mez 75:8; Özd 9:2; Özd 9:5; Yşa 5:11; Yşa 5:22; Yşa 65:11)31Do not look at wine when it is red, when it sparkles in the cup and goes down smoothly.32In the end it bites like a serpent and stings like an adder. (Eyü 20:16)33Your eyes will see strange things, and your heart utter perverse things. (Özd 2:12)34You will be like one who lies down in the midst of the sea, like one who lies on the top of a mast.[8]35“They struck me,” you will say,[9] “but I was not hurt; they beat me, but I did not feel it. When shall I awake? I must have another drink.” (Özd 23:29; Yşa 56:12; Yer 5:3)